จากพระราชดำริ...สู่พลังนวัตกรรมเพื่อชีวิตที่เท่าเทียม i-CREATe จุดประกายพลังนวัตกรรมเพื่อคนพิการและผู้สูงอายุ

“เทคโนโลยี...หากใช้เพื่อคน จะสามารถเปลี่ยนชีวิตได้จริง”  นี่คือพระราชดำริอันล้ำค่าของ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี  ที่ทรงเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดการประชุมวิชาการ “i-CREATe” ซึ่งต่อมาพัฒนาเป็นเครือข่ายนานาชาติ  เพื่อผลักดันนวัตกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพและเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้พิการ ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง  ได้มี “คุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น” ผ่านพลังของวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมที่เข้าถึงได้จริง

จากจุดเริ่มต้นเล็ก ๆ ในปี 2550 วันนี้ “i-CREATe” ก้าวสู่ปีที่ 18 เติบโตเป็นศูนย์กลางแห่งแรงบันดาลใจ  ที่สร้างโอกาสให้เยาวชนไทยได้แสดงศักยภาพบนเวทีโลก ผ่านการประกวดสิ่งประดิษฐ์เพื่อผู้พิการ  เช่น ถุงมือ “Happy CP Gloves” และวีลแชร์อัจฉริยะ “ALL Wheelchair” ที่ได้รับรางวัลระดับนานาชาติ

และในปี 2568 นี้ ประเทศไทยกำลังเตรียมก้าวขึ้นสู่เวทีโลกอีกครั้งในฐานะ เจ้าภาพจัดงานประชุมวิชาการนานาชาติ i-CREATe 2025 จากทั่วโลกกว่า 10 ประเทศ เวทีที่รวมสุดยอดนักวิจัย วิศวกร นักออกแบบ และเยาวชนผู้สร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์เพื่อผู้พิการและผู้สูงอายุ  ภายใต้แนวคิด “Empowering Lives: Human-Centered Innovation in Health, Wellness, Aging, and Abilities”  โดยมีมูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริฯ   สวทช. และมหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมเป็นเจ้าภาพ  จะจัดขึ้นในประเทศไทยอีกครั้งระหว่างวันที่ 24-26 พฤศจิกายน 2568 ณ โรงแรม ดิ แอทธินี โฮเทล แบงค็อก  

การประชุมครั้งนี้เป็นมากกว่าเวทีทางวิชาการ แต่คือการรวมพลัง “นวัตกรเพื่อสังคม”  เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีที่ตอบโจทย์ความต้องการของมนุษย์ เช่น หุ่นยนต์ช่วยเดิน, ระบบ AI ติดตามสุขภาพผู้ใช้วีลแชร์, และอุปกรณ์ช่วยฟื้นฟูผู้ป่วยอัมพาต  สะท้อนพระวิสัยทัศน์ของพระองค์ท่านที่ทรงใช้ “วิทยาศาสตร์” เป็นเครื่องมือสร้างความเท่าเทียมและศักดิ์ศรีให้แก่ทุกชีวิต

ศาสตราจารย์ ดร. ไพรัช ธัชยพงษ์  กรรมการและเลขาธิการมูลนิธิเทคโนโลยีสารสนเทศตามพระราชดำริฯ  และประธานคณะอำนวยการจัดงานประชุมวิชาการนานาชาติ i-CREATe 2025 กล่าวว่านับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอย่างยิ่งที่   “พระองค์ท่านทรงมีพระราชกระแสรับสั่งให้ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพในปีนี้  i-CREATe ไม่ใช่แค่งานประชุมทางวิชาการ แต่คือระบบนิเวศแห่งนวัตกรรมเพื่อสังคม ที่หลอมรวมการประชุม การประกวด และนิทรรศการเทคโนโลยีเข้าด้วยกัน เพื่อจุดประกายให้เยาวชนและนักวิจัยสร้างนวัตกรรมที่ใช้ได้จริงและช่วยผู้คนได้จริง”

เวทีขับเคลื่อนวิทยาศาสตร์สู่คุณภาพชีวิต

ศ.ดร. ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.)  เผยว่า “ สวทช. ทำหน้าที่เป็นกลไกขับเคลื่อนหลักในระบบนิเวศนวัตกรรมเพื่อสังคม เราใช้เวที i-CREATe เพื่อผลักดันผลงานวิจัยให้เกิดประโยชน์ในเชิงสังคมและเศรษฐกิจ พร้อมสนับสนุนนักวิจัยและเยาวชนไทยเข้าสู่เวทีโลก เช่น การประกวด Global Student Innovation Challenge (gSIC) ที่ปีที่แล้วทีมไทยคว้ารางวัล 9 จาก 10 ทีม ถือเป็นความภาคภูมิใจของประเทศ”

ด้าน ศ.ดร. ยศชนัน วงศ์สวัสดิ์  รองอธิการบดีฝ่ายวิจัย มหาวิทยาลัยมหิดล  ได้กล่าวถึงบทบาทของ “มหิดลมีพันธกิจในการเป็น ‘ปัญญาของแผ่นดิน’ เรามุ่งพัฒนานวัตกรรมเพื่อสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีของคนทุกกลุ่ม โดยเฉพาะคนพิการและผู้สูงอายุ ผ่านความร่วมมือข้ามศาสตร์  แพทย์ วิศวกรรม และสหเวชศาสตร์ เพื่อผลักดันให้เทคโนโลยีเกิดผลลัพธ์จริงในชีวิตคน”

Empowering Lives  จุดประกายจากหัวใจมนุษย์

รศ.ดร. จักรกฤษณ์ ศุทธากรณ์  ประธานการจัดประชุมวิชาการ i-CREATe 2025 และผู้อำนวยการก่อตั้ง BART LAB   “ปีนี้เราจัดภายใต้แนวคิด ‘Empowering Lives: Human-Centered Innovation in Health, Wellness, Aging, and Abilities’  นวัตกรรมที่มองมนุษย์เป็นศูนย์กลาง เพื่อสร้างชีวิตที่มีศักยภาพมากขึ้น งานนี้จะมีผู้เชี่ยวชาญระดับโลกจากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ญี่ปุ่น จีน และอีกหลายประเทศมาร่วมบรรยาย แลกเปลี่ยนองค์ความรู้ และโชว์เทคโนโลยีล้ำสมัย เช่น หุ่นยนต์ช่วยฟื้นฟูสมรรถภาพ และ AI ทางการแพทย์”

จากเอเชียสู่โลก ด้วยเครือข่ายนวัตกรรม  ดร. ศรัณย์ สัมฤทธิ์เดชขจร ประธานกลุ่มความร่วมมือ CREATe Asia กล่าวว่า  “เรากำลังสร้างเครือข่ายนวัตกรรมที่ไม่หยุดอยู่เพียงในห้องแล็บ แต่ขยายไปสู่ชุมชน และชีวิตประจำวันของผู้คน    ICREATe Asia ปัจจุบันมีสมาชิก 14 หน่วยงานจาก 11 ประเทศ เราทำงานร่วมกันเพื่อยกระดับเทคโนโลยีสิ่งอำนวยความสะดวก (Assistive Tech) และวิศวกรรมฟื้นฟูสมรรถภาพ (Rehab Engineering) ให้ขยายผลจากเอเชียสู่เครือข่ายโลก ผ่านพันธมิตรอย่าง Global Alliance of Assistive Technology Organizations”

ในงานนี้ ยังมี Prof. Oussama Khatib จาก Stanford ร่วมบรรยายพิเศษใน i-CREATe 2025

ศ. Oussama Khatib ผู้อำนวยการ Stanford Robotics Lab และผู้บุกเบิก “หุ่นยนต์เพื่อมนุษย์ (Human-Centered Robotics)” เตรียมขึ้นเวทีในงาน i-CREATe 2025 เป็น วิทยากรพิเศษ (Special Lecturer) เป็นนักวิจัยระดับโลกด้านเทคโนโลยีหุ่นยนต์และระบบช่วยฟื้นฟู (Assistive & Rehabilitation Robotics) ผู้พัฒนาแนวคิด “Operational Space Control” ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในวงการหุ่นยนต์ยุคใหม่ การบรรยายของท่านจะถ่ายทอดวิสัยทัศน์สู่อนาคตของเทคโนโลยีหุ่นยนต์ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของคนพิการและผู้สูงอายุทั่วโลก

ไทย ก้าวสู่ศูนย์กลางนวัตกรรมเพื่อผู้พิการและผู้สูงอายุ 

สวทช. เฟ้น 10 ทีมสุดยอดสิ่งประดิษฐ์เยาวชน ร่วมประชันเวทีโลก gSIC 2025 โดยจัดการประกวด Thailand Student Innovation Challenge (SIC) 2025 เพื่อเปิดเวทีให้นักเรียนและนักศึกษาไทยได้แสดงศักยภาพด้าน “นวัตกรรมเพื่อคนพิการและผู้สูงอายุ” ซึ่งปีนี้มีผลงานส่งเข้าประกวดกว่า 299 ทีมทั่วประเทศ   หลังผ่านการคัดเลือกเข้มข้น ได้ 10 ทีมตัวแทนประเทศไทยเตรียมไปประชันในเวทีระดับนานาชาติ Global Student Innovation Challenge (gSIC 2025) ซึ่งจะจัดขึ้นภายใต้การประชุม i-CREATe 2025 เวทีระดับโลกด้านเทคโนโลยีช่วยเหลือ (Assistive & Rehabilitation Technology)

ประเภท ออกแบบ (Design)

1. Elder-joy-xercise – นวัตกรรมออกกำลังกายเพื่อความสุขของผู้สูงอายุ จาก NIST International School และ Shrewsbury International School

2. SANSync – อุปกรณ์สวมใส่ช่วยให้ผู้พิการทางการได้ยิน “สัมผัสจังหวะดนตรี” ผ่านแรงสั่นสะเทือน จาก Varee Chiang Mai International School

3. Shine Beyond the Shadow – เกมกระดานเพื่อการเรียนรู้ร่วมกันของผู้พิการทางสายตา จาก King’s College International School Bangkok

4. SpeakSpark – เกมและชุมชนออนไลน์สำหรับการฝึกพูดและกลืนที่บ้าน จาก คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

5. VIA Robot – หุ่นยนต์ผู้ช่วยสำหรับผู้พิการทางสายตา จาก Bangkok Christian College

ประเภท เทคโนโลยี (Technology)

1. BackAid – เว็บแอปกายภาพบำบัดสำหรับผู้มีอาการหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท จาก โรงเรียนวิทยาศาสตร์จุฬาภรณราชวิทยาลัย เชียงราย

2. EME – อุปกรณ์ยืดหยุ่นเสริมกำลังกล้ามเนื้อสำหรับฟื้นฟูภาวะกล้ามเนื้อลีบ จาก Bangkok Christian College

3. Flexy – แพลตฟอร์มฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองด้วย AI จาก ภาควิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีดิจิทัล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

4. LiftSync – อุปกรณ์ช่วยการเคลื่อนไหวข้อเท้าแบบแอคทีฟ (Active Ankle Foot Orthosis) จาก คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

5. NeuronFRAMES – ระบบฝึกกายภาพครบวงจรที่ปรับระดับความยากอัตโนมัติเพื่อสร้างแรงจูงใจและความต่อเนื่องในการบำบัด จาก Bangkok Christian College

การประชุม i-CREATe 2025 ซึ่งประเทศไทยเป็นเจ้าภาพในปีนี้ จะมีผู้เข้าร่วมจาก 10 ประเทศ/ภูมิภาค ได้แก่  Thailand (10 ทีม), Taiwan (9), Indonesia (4), China (3), Singapore (2), Australia (1), South Korea (1), Qatar (1) และ Egypt (1)

การเป็นเจ้าภาพจัดประชุมครั้งนี้สะท้อนบทบาทของไทยในฐานะ “ศูนย์กลางเทคโนโลยีการแพทย์และนวัตกรรมเพื่อสุขภาวะ (Health & Wellness Innovation)” ของภูมิภาค ผ่านพลังแห่งความคิดสร้างสรรค์ของเยาวชน ที่มุ่งยกระดับคุณภาพชีวิตผู้พิการและผู้สูงอายุ เพื่อสังคมที่เท่าเทียมและยั่งยืนสำหรับทุกคน