เกษตรอินทรีย์แม่แจ่มต้นแบบองค์ความรู้ เสริมศักยภาพเกษตรกรบนพื้นที่สูง

เดี๋ยวนี้การทำเกษตรแบบเดิมที่อาศัยการปลูกพืชตามฤดูกาลเพียงอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอที่จะตอบโจทย์ความต้องการของตลาดและความยั่งยืนในระยะยาว เนื่องจากสภาพอากาศที่ไม่แน่นอนและปัจจัยภายนอกอื่นๆ ที่ส่งผลกระทบต่อการผลิต เช่น การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ หรือการเสื่อมสภาพของดิน

ด้วยการพัฒนาเทคโนโลยีและงานวิจัยที่ทันสมัยในด้านการเกษตร เช่น การใช้ระบบการจัดการน้ำ การพัฒนาปุ๋ยชีวภาพ หรือการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ทันสมัยในการปลูกพืช เทคโนโลยีเหล่านี้สามารถช่วยเกษตรกรในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต ลดต้นทุนการผลิต และเพิ่มผลผลิตอย่างยั่งยืน นอกจากนี้ การใช้ข้อมูลและเครื่องมือทางเทคโนโลยียังช่วยให้เกษตรกรสามารถวางแผนการปลูกพืชได้ดียิ่งขึ้น และสามารถรับมือกับปัญหาต่างๆ ได้ทันเวลา

ดังนั้น เกษตรกรในยุคนี้จำเป็นต้องปรับตัวและเปิดใจรับความรู้ใหม่ๆ ทั้งในด้านเทคนิคการเพาะปลูกและการใช้เทคโนโลยีมาใช้ในการทำเกษตร เพื่อไม่เพียงแค่เพิ่มผลผลิต แต่ยังสามารถทำเกษตรในแบบที่ยั่งยืนและแข่งขันได้ในตลาดที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว.

จึงเกิดความร่วมมือขึ้นระหว่าง สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (สวพส.) กับ สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (สวก.) เปิดงาน “วันถ่ายทอดและแลกเปลี่ยนองค์ความรู้เทคโนโลยีจากงานวิจัย พืชอินทรีย์กับทางเลือกบนพื้นที่สูง” ณ บ้านแม่วาก ตำบลแม่นาจร อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2568 ที่ผ่านมา โดยมี นางสาวเพชรดา อยู่สุข รองผู้อำนวยการสถาบัน ด้านบริหารจัดการ สวพส. เป็นประธานในพิธี ซึ่งจัดขึ้นร่วมกับหน่วยงานเครือข่ายและผู้ประกอบการ จัดขึ้นเพื่อเป็นเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้และข้อคิดเห็นเกี่ยวกับแนวทางการพัฒนาเกษตรอินทรีย์ที่เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่อำเภอแม่แจ่ม โดยใช้เทคโนโลยีจากงานวิจัยเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาในพื้นที่สูง

นางสาวเพชรดา อยู่สุข รองผู้อำนวยการสถาบัน ด้านบริหารจัดการ สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (สวพส.) กล่าวถึง การนำเสนอผลสำเร็จของการวิจัยที่สามารถนำไปใช้จริงในพื้นที่สูง โดยเน้นการใช้เทคโนโลยีจากงานวิจัยเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาเกษตรอินทรีย์บนพื้นที่สูงให้สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งกลยุทธ์การปฏิบัติงาน การพัฒนาบนพื้นที่สูงเป็นการร่วมบูรณาการกันระหว่างหน่วยงานเครือข่ายในพื้นที่ รวมทั้งการนำองค์ความรู้จากโครงการหลวงมาปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่ และยังการจัดการที่ดินรายแปลง ซึ่งเป็นแนวทางที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการใช้พื้นที่และเพิ่มผลผลิตอย่างยั่งยืนบนพื้นที่สูง

พร้อมทั้งเปิดเวทีเสวนาระหว่างเกษตรกร นักวิจัย และผู้ประกอบการในหัวข้อ “การปลูกและตลาดพืชอินทรีย์ในโลกยุคที่มีความผันผวน” และ “ทำไมเกษตรอินทรีย์ถึงเป็นทางเลือกของคนบนพื้นที่สูง” โดยได้รับความร่วมมือจากภาคส่วนต่างๆ เช่น เกษตรอำเภอแม่แจ่ม วิสาหกิจชุมชน และภาคเอกชน อาทิ บริษัท ปลูกผักเพราะรักแม่ จำกัด และบริษัท ตันตราภัณฑ์ซุปเปอร์มาร์เก็ต (1994) จำกัด (ริมปิงซุปเปอร์มาร์เก็ต) ที่เข้ามาสนับสนุนการขยายตลาด   มีการจัดนิทรรศการงานวิจัยเกี่ยวกับการปลูกพืชอินทรีย์อย่างยั่งยืน การเพิ่มผลผลิต ลดต้นทุน และการใช้เทคโนโลยีจัดการพื้นที่เพาะปลูก พร้อมทั้งเปิดฐานเรียนรู้ 8 ฐาน เป็นตัวอย่างให้เกษตรกรเข้าใจแนวทางเกษตรอินทรีย์ ตั้งแต่การเลือกพื้นที่ วางผังแปลงปลูก การจัดการดินและน้ำ ไปจนถึงการผลิตปุ๋ยชีวภาพและการกำจัดศัตรูพืชโดยไม่ใช้สารเคมี

เกษตรอินทรีย์ไม่ใช่เพียงแค่แนวทางการเพาะปลูก แต่เป็นเครื่องมือพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนและฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติ โดยงานวิจัยจาก สวพส. ที่จะช่วยเพิ่มศักยภาพเกษตรกรให้ก้าวไปสู่มาตรฐานสากล นำไปสู่ความมั่นคงทางอาหารและชีวิตที่ยั่งยืนของเกษตรกรบนพื้นที่สูง