อาหารไม่กลายเป็นขยะ Pathum Thani Food Bank Model โมเดลใหม่จากปทุมธานี ปลุกพลังชุมชนรักษ์อาหาร สร้างธนาคารอาหารเพื่อคนเปราะบางทั่วไทย

ที่อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย จังหวัดปทุมธานี มีความร่วมมือครั้งสำคัญระหว่าง สวทช., หน่วยงานท้องถิ่นในปทุมธานี และมูลนิธิ SOS เพื่อขับเคลื่อน “ปทุมธานีฟูดแบงก์โมเดล” โมเดลการบริหารจัดการอาหารส่วนเกิน เพื่อลดขยะอาหารและสร้างความมั่นคงทางอาหารในชุมชน โดยการนำอาหารส่วนเกินจากภาคีเครือข่ายผู้ร่วมบริจาค ได้แก่ ตลาดสี่มุมเมือง เซียร์รังสิต ฟิวเจอร์พาร์ครังสิต ตลาดไท และซีพีแรม รวมถึงผู้แทนจากชุมชน ลดขยะอาหารและสร้างความมั่นคงทางอาหารในชุมชน” โดยใช้กลไกชุมชนรักษ์อาหาร (Local Food Rescue) ให้กับกลุ่มเปราะบางในพื้นที่  อาทิ ผู้มีรายได้น้อย ผู้สูงอายุ ผู้พิการ และผู้ประสบภัย ควบคู่ไปกับการลดปริมาณขยะอาหารในพื้นที่ โดยมุ่งสู่การพัฒนา “ปทุมธานีต้นแบบการจัดการอาหารส่วนเกิน (Pathum Thani Food Bank Model)”

โครงการ Pathum Thani Food Bank Model  เป้าหมายเพื่อลดปัญหาอาหารส่วนเกิน ลดขยะอาหารและสร้างความมั่นคงทางอาหารอย่างยั่งยืน

โครงการนี้ไม่ได้หยุดแค่การแจกจ่ายอาหาร แต่เชื่อมโยงเครือข่ายบริจาค-รับอาหารด้วยเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ และข้อมูลขนาดใหญ่ ตั้งเป้าสร้างระบบธนาคารอาหารไทยที่ยั่งยืน ลดขยะอาหาร และลดภาระของชุมชน โดยเฉพาะผู้มีรายได้น้อย ผู้สูงอายุ และผู้เปราะบางในพื้นที่   ดร.จุฬารัตน์ ตันประเสริฐ จาก สวทช. เล่าว่า งานวิจัยและแพลตฟอร์มที่พัฒนาโดยไบโอเทค เนคเทค และเอ็มเทค จะเป็นหัวใจในการบริหารข้อมูลความปลอดภัยอาหาร การเชื่อมต่อผู้บริจาคกับผู้รับ ไปจนถึงการคำนวณคาร์บอนฟุตพริ้นท์จากอาหารเหลือ เพื่อให้โครงการมีประสิทธิภาพทั้งในด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม  ความร่วมมือครั้งนี้เริ่มต้นด้วยการลงพื้นที่ที่ “ชุมชนบ้านมั่นคง” ใกล้ ม.ธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต ซึ่งมีการส่งมอบอาหารให้กับชาวบ้านกว่า 200 คน ถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของโมเดลนี้ ก่อนจะขยายผลต่อไปยังอีก 7 จังหวัดทั่วประเทศภายในปี 2568

ด้านหน่วยงานจังหวัดอย่าง จังหวัดปทุมธานีและ อบจ.ปทุมธานี   สำนักงานท้องถิ่น ร่วมเป็นกำลังหลักในการระบุผู้รับที่แท้จริง และประชาสัมพันธ์เชื่อมโยงทุกภาคส่วนให้เข้ามาร่วมบริจาคอย่างต่อเนื่อง และเพื่อให้บรรลุเป้าหมายของ โครงการ Pathum Thani Food Bank Model  คือการเปลี่ยนอาหารส่วนเกินให้เป็นพลังบวก สร้างโอกาส ลดขยะ และสร้างเครือข่ายความร่วมมืออย่างยั่งยืน

นายพงศธร กาญจนะจิตรา รองผู้ว่าราชการจังหวัดปทุมธานี กล่าวว่า ความร่วมมือการขยายผลโครงการการบริหารจัดการอาหารส่วนเกิน เพื่อลดขยะอาหารและสร้างความมั่นคงทางอาหารในชุมชน เพื่อเกิดเป็น “ปทุมธานีฟูดแบงก์โมเดล” โครงการนี้ถือเป็นความร่วมมือที่สำคัญต่อจังหวัด และสามารถต่อยอดเป็นต้นแบบให้จังหวัดอื่นได้

ด้าน พล.ต.ท.คำรณวิทย์ ธูปกระจ่าง นายก อบจ.ปทุมธานี ระบุว่า อบจ.จะทำหน้าที่ประสานความร่วมมือทุกภาคส่วน ตั้งแต่ผู้ผลิตอาหาร ร้านค้า เพื่อส่งต่ออาหารส่วนเกินสู่ชุมชน พร้อมวางระบบสนับสนุนด้านทรัพยากรและการประชาสัมพันธ์ให้ครอบคลุม

ในส่วนของสำนักงานส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นฯ นายนรินทร์ศักดิ์ พรรคเจริญ เน้นการรวบรวมข้อมูลกลุ่มเป้าหมายอย่างแม่นยำ และเชื่อมโยงเครือข่ายจิตอาสาเพื่อกระจายอาหารได้ทั่วถึง  ในขณะเดียวกัน สำนักงานพัฒนาสังคมฯ จะมุ่งเน้นการส่งเสริมศักยภาพกลุ่มเปราะบาง และประสานการกระจายอาหารอย่างครอบคลุม พร้อมสร้างเครือข่ายจิตอาสาในพื้นที่

สำหรับนายทวี อิ่มพูลทรัพย์ ผู้จัดการมูลนิธิ SOS เผยว่า โครงการรักษ์อาหารจะช่วยลดของเหลือทิ้งและผลักดันความมั่นคงทางอาหารอย่างยั่งยืน โดยความร่วมมือจากทุกภาคส่วนจะเป็นกุญแจสำคัญที่ SOS ได้ริเริ่มขึ้นด้วยความตระหนักถึงปัญหาอาหารเหลือทิ้งและความมั่นคงทางอาหาร ซึ่งเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อผู้ด้อยโอกาสและสิ่งแวดล้อมในวงกว้าง จะเป็นพลังสำคัญในการแก้ไขปัญหาเหล่านี้ให้สำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี วันนี้จึงเป็นอีกก้าวหนึ่งที่สำคัญในการขับเคลื่อนโครงการรักษ์อาหาร จ.ปทุมธานี ให้เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม เพื่อพัฒนาระบบการจัดการอาหารส่วนเกิน สร้างความตระหนักรู้เรื่องการบริโภคอาหารอย่างยั่งยืน สนับสนุนการเข้าถึงอาหารของผู้ด้อยโอกาส และนับเป็นจุดเริ่มต้นของความร่วมมือที่ยั่งยืน และนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงเชิงบวกต่อสังคมไทยในวงกว้าง

ทั้งนี้ คณะผู้บริหารและเครือข่ายได้ร่วมลงพื้นที่ชุมชนบ้านมั่นคง (ซ.คลองหลวง 35) เพื่อส่งต่ออาหารส่วนเกินแก่ชาวบ้านกว่า 200 คน เป็นจุดเริ่มต้นในการขับเคลื่อนโมเดลนี้อย่างเป็นรูปธรรม และสร้างผลกระทบเชิงบวกแก่สังคมไทยในระยะยาว

หากคุณหรือองค์กรของคุณอยากร่วมเป็นฟันเฟืองในระบบฟู้ดแบงก์ สามารถติดต่อ สวทช. หรือ มูลนิธิ SOS ได้ที่ โทร. 02-5647000 | อีเมล: Foodbank@nstda.or.th | Facebook: @sosfoundationthai